Τι είναι το Ψηφιδωτό;
Ψηφιδωτό ονομάζεται το σύνολο από πολύχρωμους μικρού μεγέθους λίθους (ψηφίδες), οι οποίοι τοποθετούνται ο ένας δίπλα στον άλλο και στερεώνονται με κάποιο συγκολλητικό υλικό σε κατάλληλα διαμορφωμένο υπόστρωμα δημιουργώντας περίτεχνα διακοσμημένες επιφάνειες.
Η τέχνη του ψηφιδωτού προέκυψε από το στρώσιμο των δαπέδων με φυσικά βότσαλα. Τα παλαιότερα σωζόμενα ψηφιδωτά εντοπίζονται στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα στη Μικρά Ασία και χρονολογούνται στον 8ο π.Χ. αιώνα. Ήδη στη μινωική Κρήτη εφαρμοζόταν με πολλή επιτυχία για τη διακόσμηση δαπέδων και τοίχων.
Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ωραιότατα δείγματα αυτής της τέχνης που γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους (3oς αι. π.Χ. – 4oς αι. μ.Χ.). Από τον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, η τεχνική των ψηφιδωτών μεταλαμπαδεύτηκε στη Ρώμη τον 1ο π.Χ. αι. και από εκεί σε ολόκληρη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Οι Ρωμαίοι ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν ψηφιδωτά σε επιτοίχιες εφαρμογές στα τεχνητά σπήλαια που αφιέρωναν στις Μούσες (Μωσαϊκό). Πασίγνωστο είναι το ψηφιδωτό από την Πομπηία που παριστάνει τη μάχη του Μ. Αλεξάνδρου στην Ισσό.
Τη μεγάλη τους ακμή γνωρίζουν οι ψηφιδωτές διακοσμήσεις κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Βυζαντινοί εκτός από επιδαπέδια και επιτοίχια ψηφιδωτά έφτιαχναν και φορητές ψηφιδωτές εικόνες.
Με άλλα λόγια πρόκειται για αρχαία τέχνη που άνθισε κατά τους βυζαντινούς χρόνους και έφτασε ως τη σύγχρονη εποχή με πολλές διακοσμητικές εφαρμογές. Τα υλικά που χρησιμοποιούμε κυρίως είναι πέτρες, σμάλτα, κεραμικά τα οποία εμείς κόβουμε σε ψηφίδες. Τα θέματά μας ποικίλλουν από ένα απλό διακοσμητικό μοτίβο έως μια ζωγραφική παράσταση . Τα εργαλεία μας είναι απλά: μια τανάλια κοπής, μια φαρμακευτική λαβίδα, ένα πινέλο για την κόλλα μας. Η εφαρμογή ενός έργου κυρίως έχει να κάνει με τον εντοιχισμό. Ωστόσο έχουμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε και φορητά έργα ή ακόμη να διακοσμήσουμε αντικείμενα.
Διδάσκει ο Ανδρέας Μπέμπος